نتایج گرائی :

برای انتخاب و بکارگیری بهینه منابع و راه حل ها ،  برنامه ریزی باید نتیجه گرا باشد.

برای اینکه برنامه ریزی نتیجه گرا باشد ، دو شیوه برنامه ریزی داریم که عبارتند از :

1 – فرض اینکه هدف های موجود سودمند هستند یعنی بخواهیم در برنامه های جاری اصلاحاتی انجام دهیم تا نتایج را بهبود بخشیم و همواره واکنشی است

2 – مشخص کردن آندسته از نتایج آموزشی بپردازیم که در حال حاضر مورد توجه کافی قرار نگرفته اند. پس با تهیه و اجرای برنامه های جدید این نتایج از یاد رفته را عرضه کنیم . این روش همواره آینده نگر و خلاق است یعنی فراکنشی است.

برنامه ریزی استراتژیک یک برنامه ریزی فراکنشی است زیرا نتایج وضعیت موجود را بهبود بخشید و دستیابی به نتایج بهتر را در سه سطح برنامه ریزی ( فرد – سازمان – جامعه ) میسر می کند.

برای سه سطح برنامه ریزی نتایجی مشخص در نظر گرفته شده که عبارتند از :

1 – سطح فراسوی کلان ( نتیجه اش پیامدها )

2 – سطح کلان ( نتیجه اش بروندادها )

3 – سطح خرد ( نتیجه اش محصول )

این سه سطح برنامه ریزی همراه با نتایجشان همواره با هم رابطه دارند و تغییر در هر سطح تأثیر گذار می باشد بر سطح دیگر.

جدول سه نوع نتایج آموزشی ، سطوح و حوزه های برنامه ریزی

چارچوب برنامه ریزی یا الگوی عناصر سازمانی OEM :

محصول – برونداد – پیامد – فرآیند – درونداد ، الگوی عناصر سازمانی OEM نامیده می شوند.

در این الگو ارتباط میان آنچه سازمان ها بکار می برند ، انجام می دهند یا تولید می کنند و نتایج آن مشخص می گردد.

پنج عنصر سازمانی ( الگوی سازمانی ) در سه زمینه فعالیت دارند که به شرح ذیل می باشد:

1 – کوشش های سازمانی ( آنچه سازمان به کار می برد و انجام می دهد ) که شامل درونداد و فرآیند ها می باشد.

2 – نتایج سازمانی ( آنچه درون سازمان تولید می کنند ) که شامل محصول و برونداد ها می باشد.

3 – نتایج اجتماعی ( هر آنچه که برای اجتماع تولید می شود و به اجتماع بر می گردد ) که شامل پیامدها می باشد.

هر یک از عناصر سازمانی به دیگر عناصر وابسته است. یعنی کوشش های سازمانی( دروندادها ، فرآیندها ) به نتایج سازمانی ( محصول و برونداد ) می انجامد و این دو دستیابی به نتایج اجتماعی ( پیامدها ) را میسر می کنند.

بطور خلاصه :

عناصر سازمانی :

1 – درونی ( سازمان ):

کوشش های سازمانی :

-دروندادها ( مواد خام ) : مثل نیازها ، هدف ها ، سیاست ها ، آئین نامه ها ، آرمان ها ، قوانین ، بودجه ، ارزش ها ، کیفیت زندگی موجود )

- فرآیند ( چگونگی انجام کار ) : مانند وسایل آموزشی ، روش ها ، نحوه اجرا ، کارآموزی ، یاددهی ، یادگیری

نتایج سازمانی :

- محصول ( نتایج در حال تکوین ) مانند دوره های به اتمام رسیده آزمون های مهارت ، پیشرفت تحصیلی و پیشرفت شغلی

- برونداد ( محصولاتی که تحویل جامعه شده ) مانند فارغ التحصیلان ، شاغلین ، گواهینامه های بدست آمده

2 – بیرونی ( جامعه ) :

-پیامدها ( اثرات درونداد ها بر جامعه ) مانند خودکفائی ، اعتماد به نفس ، استقلال مالی افراد مولد و کارا

برنامه ریزی استرتژیک باعث بهبود نظام آموزشی و اجتماعی می گردد.

چه موقع یک برنامه ریزی استراتژیک با شکست یا عدم موفقیت ربرو می شود:

فارغ التحصیلانی ( بروندادها ) که نمی توانند شغل مناسب پیدا کنند و فعال نباشند و یا یادگیرندگانی که دروس نگارشی را با موفقیت می گذرانند ( محصول ) ولی نمی توانند ارتباطی بین این مهارت و زندگی خود بوجود بیاورند خود از علائم شکست یا عدم موفقیت در تشکیلات آموزشی می باشد.

زنجیره نتایج :

پایه و اساس و سرآغاز بنیادین یک برنامه ریزی آموزشی به نتایج اجتماعی مثبت ( پیامدها ) شروع می شود.
در زنجیره نتایج بخردانه عناصر زمانی به یکدیگر وصل می باشد. یعنی پیامدها ، بروندادها ، محصول ، فرآیند ، درونداد به هم متصل هستند حال هرگونه عم اتحاد بین عناصر باعث به خطر افتادن نظام می گردد. حال اگر پیامدها درست انتخاب شده باشند سطوح برنامه ریزی درهم تنیده می شود و نتایج آموزشی اثربخش و کارآمد بوجود می آید.

زنجیره زندگی :

برای آنچه که یک سازمن آموزشی انجام می دهد و تولید می کند یک زنجیره زندگی وجود دارد. در این زنجیره توالی پیشرفت آموزشی یک فرد از بدو تولد تا اتمام آموزش رسمی ( دبستان – متوسطه – دانشگاه ) قبل از ورود به اجتماع مشاهده می شود. یادگیرندگان آموزش خود را به فرصت هایی که خانواده برای آنها فراهم می کند آغاز می کند.

نمودار زنجیره نتایج آموزشی :

1 – مناب آموزشی ( دروندادها )

2 – فعالیت های آموزشی ( فرآیندها )

3 – اثر نظام آموزشی ، فارغ التحصیلان ( برونداد ها )

4 – اتمام پایه ها و دوره های تحصیلی و تأثیر آنها ( محصول )

5 – نتایج و آثار اجتماعی ( پیامدها )

درون داد ها – فرآیندها – محصول – بروندادها – پیامدها

نمودار زنجیره زندگی :

تولد – خانه و خانواده – مهدکودک – دبستان – دوره راهنمایئ تحصیلی – دبیرستان – دانشگاه – اجتماع

در انتخاب هدف های درست آموزشی می بایستی بر چه گزینه هایئ دقت کرد:

1 – اتکای ما بر آنچه درست است و یا دیگران برگزیده اند و یا توصیه کرده اند ، باشد.

2 – مقصد جدید انتخاب کنیم و یا اضافه کنیم/

3 – آنچه را که موفق نیست یا موفق نخواهد بود را تغییر دهیم و آنچه را که کارآمد است حفظ کنیم.

نیازها و سنجش نیازها :

قسمتی از برنامه ریزی به تعیین نیازها می باشد نه خواسته ها .

در برنامه ریزی وسیله مقصد نیست و آرزوها نتایج به دست آمده نیستند. بطوری که برنامه ریزی استراتژیک مبتنی است بر تفاوت گذاری دقیق بین نتایج ( هدف ها ) وسایل ، نیازها ، خواسته ها ، آرزوها که هریک معنای خاص خود را دارند.

در برنامه ریزی ابتدا باید نیازسنجی صورت پذیرد بعد انتخاب راه حل .

تعریف نیاز از دیدگاه برنامه ریزی :

فاصله بین نتایج موجود و مطلوب را می گویند.

اختلاف بین آنچه هست و آنچه باید باشد.

تعریف خواسته و آرزو :

خواسته و آرزوها غالباً به وسایل ربط دارند. یعنی راه های از بین بردن فواصل و یا پاسخ گفتن به نیازها مرتبط هستند.

تعریف مقاصد :

نتایج ، مشارکت ها ، سهیم شدن ها ، کارهای انجام شده

تعریف وسایل :

روش ها ، منابع ، فرآیندها ، عمل ها ، چگونه انجام دهیم ها .

تعریف شبه نیازها :

فاصله میان آنچه هست و آنچه باید باشد در مورد دروندادها و فرآیندها . با وسایل مرتبط هستند نه با نتایج و زمانی آنها را می توان تعیین کرد که نیازها مشخص شده باشند و نه قبل از آن .

تعریف سنجش نیازها :

شناسائی نیازها ، فهرست کردن نیازها برحسب اولویت و انتخاب مهمترین نیازها بدلیل کاهش یا حذف آنها.

تعریف مسئله :

نیاز انتخاب شده می باشد.

رابطه بین نیاز و الگوی سازمانی OEM :

نیاز در الگوی سازمانی تشکیل شده از محصول ها ، بروندادها ، پیامدها ، در واقع نیازها را می توان با  توجه به نتایج سه گانه محصول ، برونداد ، پیامدها مرتفع ساخت .

در الگوی سازمانی شبه نیازها عبارتند از:

فرآیندها و دروندادها

ارتباط بین الگوی عناصر سازمانی و برنامه ریزی برون به درون و درون به برون :

دیدگاه درون به برون همواره واکنشی است و همیشه بهبود روش و بهبود عملکرد برای وضعیت موجود وجود دارد و هدف ها و وظایف اساسی مورد سئوال قرار نمی گیرد.

در حالی که دو دیدگاه برون بر درون امکان آفرینش و واقعیات جدید وجود دارد و همواره فراکنشی می باشد. همواره پیشنهاد می شود برای برنامه ریزی دیدگاه باید برون به درون باشد.

زنجیره نتایج بر پایه نیازها :

نیازها در برنامه ریزی یعنی فاصله میان نتایج .

بنابر این زنجیره نتایج بر مبنای نیازها دارای دو بعد است که عبارتند از :

آنچه هست و آنچه باید باشد.

الگوی عناصر سازمانی 2 بعدی بعنوان راهنمای برنامه ریزی به ما یادآوری می کند که هر نظام آموزشی دارای منابع ( دروندادها) ، فعالیت ها ( فرآیند ) ، نتایج ( محصول ، برونداد ، پیامدها ) در وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است.

منابع ( دروندادها ) – فعالیت ها ( فرآیندها ) – نتایج ( محصول , برونداد , پیامدها )

دلایل استفاده از الگوهای عناصر سازمانی بعنوان یک راهنما در برنامه ریزی عبارتند از :

1 – اطمینان حاصل کردن از اینکه در برنامه ریزی از کلیه عناصر اساسی استفاده و گنجانده شده اند.

2 – بیاد آوردن این موضوع که تمام عناصر در تعامل با یکدیگر می باشند.

3 – یادآوری این امر که در برنامه ریزی ابتدا باید فاصله میان نتایج و نیازها مشخص شود و بعد فاصله میان دروندادها و یا فرآیندها یا شبه نیازها تعیین گردد.

تعریف الگوی عناصر سازمانی در عمل :

الگوی عناصر سازمانی پویا می باشد و در واقع عرضه کننده چارچوب برای برنامه ریزی استراتژیک می باشد در این چارچوب رابطه دقیقی وجود دارد بین :

1 – نتایج و وسایل

2 – نیازها و راه حل ها

3 – کوشش های سازمانی ، نتایج سازمانی ، بازده های اجتماعی.

الگوی عناصر سازمانی در عمل بصورت خطی و یک بعدی نمی باشد.

در الگوی عناصر سازمانی هر گونه تغییر در هریک از اجزای تشکیل دهنده نظام آموزشی باعث ایجاد تغییر بصورت مستقیم و غیر مستقیم در سایر اجزا نظام می گردد.

الگوی عناصر سازمانی یک چارچوب و یا یک راهنما برای برنامه ریزی استراتژیک می باشد و این امر باعث بوجود آمدن تفکر استراتژیک نیز می گردد.

برنامه ریزان آموزشی با استفاده از الگوی عناصبر سازمانی می توانند وسایل ، منابع ، آرمان ها را به هم ربط دهند و آرمان ها را به واقعیت تبدیل نمایند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: